مدیریت بدن در ایران دوره قاجار بر اساس گزارش های سیاحان اروپایی

مدیریت بدن به عنوان بخشی از رفتارهای افراد برای حفظ سلامتی و زیبایی بدن همواره در طول تاریخ مورد توجه ایرانیان بوده است. در این مقاله با استناد به گزارش های سیاحان اروپایی، دو روشی که ایرانیان در مدیریت بدن در دوره قاجار به کار می بردند، به شیوه تحلیلی و توصیفی با استفاده از منابع تاریخی مورد بررسی قرار گرفته است تا نشان داده شود که وضعیت مدیریت بدن در دوره قاجاریه بر اساس گزارش های سیاحان اروپایی چگونه بوده است. بررسی های نوشته های سیاحان اروپایی نشان داد که مدیریت بدن در ایران دوره قاجار از سوی مردم به دو شیوه انجام می گرفت. آنان از یکسو با استفاده از مواد آرایشی نظیر حنا، نوعی رنگ، صابون و پوشیدن لباس های متنوع و همچنین با استفاده از انواع جواهرات به زیباساختن چهره خود می پرداختند. روش دیگر در مدیریت بدن تلاش هایی بود که برای حفظ سلامتی بدن نظیر استحمام، نظافت بدن، استفاده از توصیه های طب سنتی (حجامت کردن، زالوانداختن، بادکش کردن و استفاده از گیاهان دارویی) و مراجعه به اطباء برای درمان بیماری ها صورت می گرفت. در این بین، شیوع انواع بیماری های مسری از طریق آب آشامیدنی و حمام های عمومی، عدم دسترسی به پزشک حاذق و کمبود مراکز درمانی از دیگر مشکلاتی بود که مردم در دوره قاجاریه دچار آن شده بودند. این مشکلات نیز به نوبه خود سلامتی افراد را تهدید کرده و گاهاً زمینه را برای شیوع بیماری های واگیر فراهم می کرده است.